Czy zdajesz sobie sprawę, że każdego roku połykasz tyle drobinek plastiku, ile zawiera 12 plastikowych toreb na zakupy? Brzmi jak wątek z filmu sci-fi, ale to niestety rzeczywistość potwierdzona badaniami Environmental Working Group (EWG). Mikroplastik jest wszędzie: w wodzie, jedzeniu, kosmetykach, ostatecznie także w naszych organizmach. Jak się przed tym chronić? Zobacz, jak zadbać o zdrowie bez wielkich wyrzeczeń.

Skąd się bierze mikroplastik?

Plastik towarzyszy nam codziennie i niemal wszędzie: jest obecny w opakowaniach, butelkach, pojemnikach czy deskach do krojenia, także w kosmetykach, a nawet w torebkach z herbatą. Z czasem rozpada się na maleńkie cząsteczki, które trafiają do jedzenia i wody.

— Plastiki są wszechobecne w naszym życiu, zrewolucjonizowały świat i stały się jednym z najchętniej wykorzystywanych tworzyw sztucznych. Wystarczy rozejrzeć się dookoła, żeby zauważyć, że są stałym elementem rzeczywistości. Są wykorzystywane w produkcji sprzętu gospodarstwa domowego, toreb, zabawek dla dzieci czy pojemników na żywność i butelek na wodę.

Taka ilość tworzyw sztucznych wokół nas jest dość niepokojąca, zwłaszcza jeśli chodzi o ich wykorzystywanie w kontakcie z żywnością. Niestety, trzeba mieć na uwadze, że niektóre z nich mogą mieć negatywny wpływ na zdrowie, a inne nie powinny mieć kontaktu z organizmem. [źródło]

Czy mikroplastik jest szkodliwy?

Plastik, mikro- i nanoplastik, czyli maleńkie cząsteczki powstające w wyniku rozpadu większych plastikowych odpadów, to nie tylko problem środowiskowy, ale i poważne zagrożenie dla zdrowia.

Czy mikroplastik jest szkodliwy? Tak — i to z wielu powodów. Dlaczego? Niestety te drobne cząsteczki nigdy nie ulegają rozkładowi i kumulują się w ciele. Ponieważ organizm nie potrafi ich rozłożyć, niektóre z obecnych w nim substancji chemicznych mogą zaburzać układ hormonalny, prowadzić do problemów z oddychaniem czy zwiększać ryzyko chorób.

Dlaczego mikroplastik jest szkodliwy

Tworzywa sztuczne towarzyszą nam na każdym kroku, bo są tanie, trwałe i praktyczne. Problem w tym, że powstają z mieszanin syntetycznych chemikaliów, często wzbogacanych barwnikami, środkami zapachowymi czy substancjami poprawiającymi trwałość produktu.

Sytuacja jest o tyle skomplikowana, że dokładny skład chemiczny plastiku w wielu przypadkach pozostaje tajemnicą producentów, a wpływ różnych substancji na zdrowie nadal jest badany. Nigdy nie wiadomo więc, jakie dokładnie chemikalia są w danym pojemniku i czy są bezpieczne dla zdrowia.

To jednak nie wszystko. Kiedy podgrzewamy plastik lub wystawiamy go na działanie światła UV, chemikalia zaczynają się uwalniać do jedzenia. Niektóre z nich naśladują estrogen, co może zaburzać naturalną gospodarkę hormonalną.

Dodatkowo ftalany (używane do zmiękczania plastiku), BPA (obecne w podszewkach metalowych puszek) oraz perfluorowane chemikalia w opakowaniach to związki powiązane z różnymi schorzeniami, od alergii po nowotwory. Niepokojące są także środki ognioodporne dodawane do elektroniki, które mogą trafiać do powietrza i gleby.

Jak ograniczyć mikroplastik i zadbać o zdrowie?

Badania EWG (Environmental Working Group) ujawniają, że dorośli mogą w ciągu roku połknąć tyle drobnych cząsteczek plastiku, ile znajduje się w 12 plastikowych torbach na zakupy! To szokujące, na szczęście jednak nie jesteśmy bezradni.

Możemy świadomie zmniejszyć ilość plastiku w naszej codzienności i zadbać o zdrowie, środowisko i przyszłe pokolenia. Jak to zrobić? Oto kilka prostych kroków:

Wymień plastikowe pojemniki na szkło lub stal

Do przechowywania jedzenia zamiast plastikowych pojemników wybieraj szkło lub stal nierdzewną (słoiki, miski, butelki).

Pamiętaj, że podgrzewanie jedzenia w pojemnikach z tworzywa sztucznego to prosty sposób na spożywanie chemikaliów. Unikaj tego i wybieraj naczynia szklane lub ceramiczne.

Woda? Tylko z kranu — najlepiej filtrowana

Zamiast kupować wodę w plastikowych butelkach, zainwestuj w dobry filtr do wody lub butelkę wielorazowego użytku. Jeśli już kupujesz wodę, wybieraj butelkę szklaną. A jeśli musi to być opakowanie plastikowe, zwróć uwagę na znajdujące się na nim oznaczenia. To ważne, ponieważ nie każdy plastik jest taki sam.

Plastik plastikowy nierówny

Najlepszym wyborem dla zdrowia i środowiska pozostaje szkło i papier, ale jeśli sięgasz po plastik, warto wybierać świadomie. Jak to robić? Zwracać uwagę na symbole z cyframi od 1 do 7, które są zamieszczone na opakowaniach oraz butelkach i informują o rodzaju tworzywa i jego wpływie na zdrowie.

• 1 – PET (politereftalan etylenu)
• 2 – HDPE (polietylen wysokiej gęstości)
• 3 – PVC (polichlorek winylu)
• 4 – LDPE (polietylen niskiej gęstości)
• 5 – PP (polipropylen)
• 6 – PS (polistyren)
• 7 – OTHER (pozostałe plastiki), oznaczane też literą O

Najbezpieczniejsze są plastiki oznaczone numerami 2 (HDPE) i 5 (PP) – są trwałe, odporne na temperatury i nie wydzielają toksyn. Z kolei 1 (PET) może uwalniać szkodliwe związki hormonalne, a 3 (PVC) i 6 (PS) są toksyczne i powinny być unikane. Szczególną ostrożność należy zachować wobec opakowań oznaczonych numerem 7 (OTHER) – mogą zawierać groźny bisfenol A (BPA), który zaburza układ hormonalny i nerwowy. [źródło]

Wybierając plastik do kontaktu z żywnością, unikaj opakowań zawierających BPA. To toksyczna substancja zaburzająca układ hormonalny i nerwowy. BPA może powodować depresję, otyłość, nowotwory i inne problemy zdrowotne, a jego szkodliwość wzrasta pod wpływem ciepła. Najczęściej występuje w plastiku z oznaczeniem 7. Dlatego warto wybierać produkty oznaczone jako BPA FREE lub BPA 0%.

Rezygnuj z jednorazowych opakowań i reklamówek

Zawsze miej przy sobie wielorazową torbę na zakupy, siatkę na owoce i warzywa czy pojemnik na wynos. To mały krok, który znacząco ogranicza ilość plastiku trafiającego do środowiska. Unikniesz w ten sposób setek plastikowych reklamówek rocznie.

Wybieraj produkty luzem lub w ekologicznych opakowaniach

Owoce, warzywa i bakalie luzem to nie tylko moda zero waste, ale też sposób na uniknięcie zbędnych plastikowych opakowań.

Unikaj plastikowych słomek i jednorazowych sztućców

Małe zmiany mają wielką moc. Zamień plastikowe słomki na bambusowe, a jednorazowe sztućce (np. na grill) na wielorazowe.

Zwracaj uwagę na skład chemiczny produktów

Wybieraj kosmetyki i środki czystości bez szkodliwych mikrogranulek i niebezpiecznych dodatków. Coraz więcej marek stawia na naturalne i biodegradowalne składniki (doskonałe są firmy polskie, ale i np. kosmetyki koreańskie).

Angażuj się w akcje sprzątania i edukuj innych

Plastikowy problem to wyzwanie globalne, ale każdy z nas może zacząć od siebie. Dołączaj do lokalnych inicjatyw sprzątania, dziel się wiedzą i zachęcaj innych do świadomych i ekologicznych wyborów.

Wspieraj organizacje ekologiczne

Wspieraj organizacje ekologiczne, takie jak EWG alarmuje, że mikro i nanoplastik jest wszędzie: w jedzeniu, które spożywamy, w wodzie, którą pijemy, a nawet — co szokujące — w naszych ciałach.

— Zanieczyszczenie plastikiem jest nieuniknione: te cząsteczki są uwalniane z przedmiotów codziennego użytku, takich jak plastikowe pojemniki, butelki na wodę i deski do krojenia. Każdego dnia nieświadomie spożywamy te maleńkie kawałki plastiku, które nigdy nie ulegają całkowitemu rozkładowi.

Nie chodzi tylko o zanieczyszczenie, chodzi o nasze zdrowie. Długotrwałe narażenie na cząsteczki plastiku może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, w tym problemów z oddychaniem, zaburzeń hormonalnych, a nawet zwiększonego ryzyka zachorowania na raka. Mimo to niewiele zrobiono, aby rozwiązać ten narastający kryzys.

Dlatego EWG liczy na nas. Dowiedz się, jak pomóc stworzyć zdrowsze środowisko.

Jak unikać mikroplastiku? Małe kroki, wielkie zmiany

Jak widzisz, zmniejszanie ilości plastiku w środowisku i mikroplastiku w organizmie nie musi oznaczać wielkich wyrzeczeń. Każda szklana butelka zamiast plastikowej, każda wielorazowa torba i każdy posiłek bez plastiku — niech to będzie Twój codzienny wkład w ochronę zdrowia i środowiska.