Zdrowe serce nie jest dziełem szczęścia czy przypadku. To efekt codziennych, często niepozornych wyborów: tego, co trafia na Twój talerz, jak długo śpisz, czy pamiętasz o ciśnieniu i badaniach profilaktycznych. W świecie pełnym sprzecznych porad, diet cud i medialnych nagłówków łatwo się pogubić, dlatego zebraliśmy w jednym miejscu najważniejsze pytania i odpowiedzi, które  — na podstawie wypowiedzi ekspertów Well Be Studio Zdrowie — pomagają oddzielić fakty od mitów i zadbać o serce

Jakie są pierwsze objawy problemów z sercem?

Układ krążenia potrafi długo milczeć, ale czasem wysyła subtelne sygnały: kołatanie serca, zadyszka przy wejściu na drugie piętro, zmęczenie bez powodu, ból w klatce piersiowej lub… niepokój, który trudno nazwać. To nie zawsze dramatyczny zawał — czasem to zwykłe „coś jest nie tak”, którego lepiej nie ignorować.

Dlaczego warto dbać o zdrowie tętnic?

Dbając o tętnice zapewniasz prawidłowy przepływ krwi do wszystkich organów. Ich uszkodzenie może prowadzić do poważnych chorób, takich jak zawał serca, udar mózgu czy przewlekła niewydolność krążenia.

Czym jest miażdżyca i dlaczego jest groźna?

Miażdżyca to proces odkładania się złogów cholesterolu, tłuszczu i wapnia w ścianach tętnic. Prowadzi do ich zwężenia, niedokrwienia narządów, a w skrajnych przypadkach do zawału lub udaru.

Czy miażdżyca daje objawy?

Miażdżyca potrafi rozwijać się latami po cichu: bez bólu, duszności ani wyraźnych sygnałów ostrzegawczych. Często pierwszym objawem jest dopiero zawał lub udar. U niektórych sygnały pojawiają się wcześniej. Może to być ból nóg przy chodzeniu, ucisk w klatce piersiowej, zawroty głowy czy zmęczenie. Dlatego regularne badania to podstawa.

Jak nadciśnienie wpływa na układ sercowo-naczyniowy?

Nadciśnienie uszkadza ściany naczyń i przyspiesza rozwój miażdżycy, często nie dając objawów przez długi czas. Dlatego regularne pomiary ciśnienia to ważna część profilaktyki.

Czy stres szkodzi sercu?

Oj, tak – i to bardzo. Przewlekły stres to nie tylko napięcie mięśni i ból głowy, ale też podwyższone ciśnienie, stany zapalne, zaburzenia snu i kompulsywne podjadanie. To wszystko w dłuższej perspektywie działa na układ krążenia jak codzienna mikroburza. Dlatego warto zadbać o regenerację i emocje tak samo jak o talerz.

Kiedy warto iść do kardiologa?

Do kardiologa warto wybrać się przy nadciśnieniu, wysokim cholesterolu, arytmii, zawrotach głowy, zmęczeniu bez powodu – albo gdy w rodzinie były przypadki zawału. Nie trzeba czekać na ból w klatce piersiowej. Profilaktyczna wizyta po 40. roku życia to inwestycja w długie i spokojne życie.

Czytaj: Dieta a choroby serca. Rady eksperta

Jakie badania krwi warto wykonać w profilaktyce chorób serca?

W profilaktyce chorób serca podstawowe znaczenie ma lipidogram, czyli poziom cholesterolu LDL, HDL, trójglicerydów i cholesterolu całkowitego. Uzupełniająco warto zbadać apolipoproteinę B (apoB) i lipoproteinę(a), zwłaszcza przy obciążeniu rodzinnym.

Czy cholesterol LDL to naprawdę „zły” cholesterol?

Cholesterol LDL jest uznawany za „zły”, ponieważ jego nadmiar odkłada się w ścianach tętnic, przyspieszając rozwój miażdżycy. To główny czynnik ryzyka choroby niedokrwiennej serca potwierdzony wieloma badaniami.

Co jeść, żeby chronić serce i tętnice?

Aby wspierać układ krążenia, warto jeść dużo warzyw, owoców, pełnoziarnistych zbóż, tłuszczów roślinnych i ryb morskich. Wzorcem jest dieta śródziemnomorska, bogata w oliwę z oliwek i błonnik.

Czytaj: Dieta śródziemnomorska: wady i zalety, zasady. Przewodnik dla początkujących

Jak dieta wpływa na ryzyko miażdżycy?

Dieta może zarówno chronić tętnice, jak i im szkodzić. Wysokoprzetworzona żywność, tłuszcze trans i cukier sprzyjają miażdżycy, a warzywa, błonnik, tłuszcze roślinne i ryby wspomagają profilaktykę.

Jakie produkty pomagają obniżyć poziom cholesterolu LDL?

Poziom LDL obniża dieta bogata w błonnik (np. owies, jabłka, rośliny strączkowe), zdrowe tłuszcze (np. oliwa, orzechy, tłuste ryby) oraz fitosterole. Kluczowe jest ograniczenie tłuszczów nasyconych i trans.

Jaką rolę odgrywa błonnik w diecie sercowej?

Błonnik, szczególnie rozpuszczalny, wiąże cholesterol w jelitach i pomaga obniżyć jego poziom we krwi. Wspiera także kontrolę poziomu glukozy i masy ciała, co dodatkowo zmniejsza ryzyko chorób serca.

Dlaczego warto ograniczyć sól w diecie?

Ograniczenie soli pomaga utrzymać prawidłowe ciśnienie krwi, co zmniejsza ryzyko zawału i udaru. WHO zaleca nie więcej niż 5 g dziennie, ale przeciętna dieta zawiera jej znacznie więcej.

Czytaj: Dieta na serce i układ krążenia. Co jeść by chronić tętnice? Rady dietetyka

Jak naturalnie ograniczyć sól w codziennym jedzeniu?

Sól warto zastępować ziołami i przyprawami, a gotując w domu — kontrolować jej ilość. Pomocne jest czytanie etykiet i unikanie wysoko przetworzonych produktów, które zawierają ukrytą sól.

Jakie suplementy wspierają zdrowie serca?

Najważniejsza jest dieta – ale w niektórych przypadkach mogą pomóc: omega-3 (z ryb lub alg), koenzym Q10, magnez, sterole roślinne czy witamina D. Zanim jednak wrzucisz do koszyka wszystko, co „dla serca” – skonsultuj się z lekarzem. Nie każdy suplement to magiczna pigułka, ale dobrze dobrany może wspierać terapię lub profilaktykę.

Czytaj: Suplementy diety bez tajemnic – odpowiedzi na najczęstsze pytania

Czy kawa szkodzi sercu?

Spokojnie, filiżanka kawy (albo dwie) dziennie nie robi krzywdy – a wręcz przeciwnie, może mieć działanie ochronne. Badania pokazują, że umiarkowane picie kawy nie zwiększa ryzyka chorób serca, a nawet może je obniżać. Kluczem jest: umiar, dobre ciśnienie i brak kołatania po espresso.

Czy dieta roślinna jest dobra dla serca?

Dobrze zbilansowana dieta roślinna może być dla serca jak spa – obniża ciśnienie, cholesterol i stany zapalne. Warzywa, strączki, pełne ziarna, orzechy – to wszystko wspiera profilaktykę chorób serca. Trzeba jednak pamiętać o suplementacji witaminy B12 i omega-3 (np. z alg), żeby korzyści nie zmieniły się w niedobory.

Czytaj: Czy wegetarianie są zdrowsi? Poznaj zdanie eksperta

Czy dieta ketogeniczna jest bezpieczna dla serca?

To zależy od wersji. Keto oparta na boczku i maśle? Może podnosić poziom LDL. Ale jeśli bazuje na oliwie, warzywach i rybach – może przynieść korzyści. Dieta niskowęglowodanowa to narzędzie, a nie wytrych do zdrowia – przy chorobach serca zawsze warto skonsultować ją z dietetykiem lub lekarzem.

Czytaj: Dieta keto – mity i prawdy. Co działa, a co szkodzi? Poznaj opinię eksperta

Czy catering dietetyczny to dobre rozwiązanie dla osób chcących dbać o serce?

Tak – pod warunkiem, że wybierzesz mądrze. Catering dietetyczny może być świetnym wsparciem w profilaktyce chorób serca, zwłaszcza jeśli brakuje ci czasu, motywacji lub wiedzy, jak komponować posiłki sprzyjające zdrowiu układu krążenia. Dobre firmy oferują zbilansowane diety bogate w warzywa, pełnoziarniste produkty, zdrowe tłuszcze roślinne i ryby morskie, a więc dokładnie to, co zaleca się w diecie prosercowej.

Warto jednak dokładnie sprawdzić skład jadłospisu – unikaj diet wysokotłuszczowych, keto, bardzo niskowęglowodanowych lub opartych na przetworzonych produktach. Zwróć uwagę na zawartość błonnika, jakość tłuszczów oraz ilość soli. Dobry catering to taki, który nie tylko karmi, ale wspiera twoje zdrowie każdego dnia.

Czytaj: Catering dietetyczny pod lupą: co musisz wiedzieć o diecie pudełkowej?

Czy aktywność fizyczna pomaga chronić serce?

Aktywność fizyczna wzmacnia mięsień sercowy, poprawia krążenie, obniża ciśnienie i poziom LDL. Zalecane są minimum 150 minut umiarkowanego ruchu tygodniowo – najlepiej różnorodnego.

Co robić, jeśli mam wysoki cholesterol lub ciśnienie?

Warto skonsultować się z lekarzem i wdrożyć zmiany w diecie oraz stylu życia. Czasem konieczne jest leczenie farmakologiczne, ale w wielu przypadkach skuteczna okazuje się profilaktyka.

Dbanie o serce i tętnice nie musi oznaczać rewolucji – wystarczą małe, ale konsekwentne kroki: zmiana nawyków, kilka prostych badań, więcej uważności przy stole i odrobina ruchu. Warto zacząć dziś, zanim pojawią się objawy. Bo serce nie pyta o wiek, tylko o styl życia. A profilaktyka to inwestycja, która naprawdę się opłaca – w długie, dobre życie.

Czytaj: Jak zadbać o zdrowe tętnice przy pomocy diety? Co jeść, a czego unikać?